Pastele. Kolekcja ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie

Zamek w Lidzbarku Warmińskim, poddasze północne

Pastele. Kolekcja ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
Pastele. Kolekcja ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Kurator: Grażyna Prusińska, kierownik Działu Sztuki Współczesnej Muzeum Warmii i Mazur

Wystawa prezentuje dzieła artystów, wybitnych indywidualności, które powstały w trzech pierwszych dekadach XX wieku. Wyjątek stanowi młodzieńczy rysunek Anieli Pająkówny, datowany na 1882 rok. Wśród 13 wystawionych prac, aż 12 to portrety, których większość wykonana jest techniką pastelową przez mistrzów tej dziedziny – Teodora Axentowicza, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Kazimierza Mordasewicza.

Choć twórców nie wiąże żadna artystyczna wspólnota, przynależność do artystycznej formacji (prócz Witkacego i Tymona Niesiołowskiego, członków działającej w l.1917-1922 grupy „Formiści”), to można znaleźć łączące wielu wybory, związane z edukacją plastyczną.

Tymon Niesiołowski, Władysław Jarodzki i krótki czas Witkacy studiowali malarstwo pod kierunkiem Józefa Mehoffera w krakowskiej ASP. Teodor Axentowicz, profesor tejże Akademii i jej dwukrotny rektor, był założycielem (1897) Szkoły Malarstwa dla Kobiet w Krakowie, w której uczyły się Aniela Pająkówna i Irena Serda-Zbigniewiczowa (kobiety nie miały wówczas wstępu na Akademię). Stanisław Masłowski i Kazimierz Mordasewicz rozpoczynali edukację plastyczną w warszawskiej Szkole Rysunkowej pod kierunkiem Wojciecha Gersona i Aleksandra Kamińskiego, a kontynuowali studia w ASP w Petersburgu.
Większość artystów podejmowała dalszą naukę w monachijskich i paryskich wyższych szkołach artystycznych, odbywała podróże do największych europejskich muzeów, studiując arcydzieła mistrzów.

Wśród nich są twórcy o mocnej uznanej pozycji – Axentowicz, Mehoffer, Jarocki, Niesiołowski, Witkacy. Dorobek Pająkówny, Serdy-Zbigniewiczowej, Masłowskiego i Mordasewicza uległ rozproszeniu i zapomnieniu, ale i oni mają swoje miejsce w historii malarstwa polskiego I połowy XX wieku.

Teodor Axentowicz (1859-1938)
Jerzy Hoppen (1891-1969)
Stanisław Masłowski (1853-1926)
Józef Mehoffer (1854-1929)
Kazimierz Mordasewicz (1859-1923)
Tymon Niesiołowski (1882-1965)
Aniela Pająkówna (1864-1912)
Irena Serda – Zbigniewiczowa (1863-1954)
Stanisław Ignacy Witkiewicz (1886-1939)